वनरक्षणाचा संकल्प पुन्हा जागवण्याचा दिवस
🔰 दिनविशेष का?
५ जून हा दिवस दरवर्षी ‘जागतिक पर्यावरण दिन’ (World Environment Day) म्हणून साजरा केला जातो.
१९७२ मध्ये स्टॉकहोम येथे भरलेल्या संयुक्त राष्ट्रांच्या पर्यावरण परिषदेपासून याची सुरुवात झाली.
त्यानंतर १९७४ पासून हा दिवस जगभर साजरा होतोय, पर्यावरण जागरूकतेसाठी एक महत्त्वाचा प्लॅटफॉर्म ठरतोय.
🌿 पर्यावरण म्हणजे काय?
पर्यावरण म्हणजे केवळ हवामान किंवा प्रदूषण नव्हे, तर त्यामध्ये हवा, पाणी, माती, वनस्पती, प्राणी, जंगलं आणि मानव हे सर्व घटक समाविष्ट आहेत.
यातील सगळ्यात महत्त्वाचा घटक म्हणजे वने – जी निसर्गाचा मूलभूत आधार आहेत.
🌲 वने – पृथ्वीची जीवनरेषा
वने ही पृथ्वीची “फुफ्फुसे” मानली जातात. कारण ती:
- हवेतून कार्बन डायऑक्साईड शोषून ऑक्सिजन तयार करतात,
- पर्जन्यमानाचे संतुलन राखतात,
- जैवविविधतेचे (biodiversity) रक्षण करतात,
- नद्यांचे उगमस्थान बनतात,
- आणि मातीचे अपरदन रोखतात.
जगातील ८०% स्थलीय प्रजातींचे निवासस्थान वने आहेत.
⚠️ आजची भीषण स्थिती
वाढते शहरीकरण, औद्योगीकरण, शेतीच्या पद्धतीतील बदल, यामुळे दरवर्षी लाखो हेक्टर जंगल नष्ट होतेय.
त्यातून:
- हवामान बदल,
- पुर, दुष्काळ, तापमानवाढ,
- वन्यजीवांचे स्थलांतर व लुप्त होणे,
- आणि मानवाला धोका पोहोचणारे रोग या समस्या वाढत आहेत.
🛡️ वनसंवर्धनाची गरज
आज केवळ वृक्षारोपण पुरेसे नाही. गरज आहे:
- झाडांचे संगोपन,
- स्थानिक लोकांचा सहभाग,
- वन कायद्यांची प्रभावी अंमलबजावणी,
- जैवविविधतेचे जतन,
- आणि शाश्वत जीवनशैली अंगीकारणे.
📢 “वनवृत्त”चा संदेश
“वनवृत्त” या व्यासपीठाच्या माध्यमातून आम्ही वन, पर्यावरण व वन्यजीव संरक्षण विषयक विचार सातत्याने जनतेपर्यंत पोहोचवत आहोत.
🟢 ५ जून हा फक्त एक दिवस नव्हे, तर निसर्गाशी नातं घट्ट करण्याचा संकल्प दिवस आहे.
🟢 चला, आपण सगळे मिळून “झाडे लावा – झाडे जगवा” या मंत्राने पर्यावरण रक्षणाची चळवळ अधिक व्यापक करूया.
✍️ संपादकीय टीम
वनवृत्त
